Michiel Czn. Dhont
HOME

*SJAMANISME*

.......
fire ritual Finland................................. sjamanic ritual the Netherlands

'Verbinding' is het trefwoord van het sjamanisme. Dat wil zeggen 'in verbinding zijn met de het universum of ook wel de kosmische wereld' genoemd.
Sjamanisme is de oudst bekende vorm van de menselijke leefwijze op aarde, in relatie tot het kosmisch universele en het goddelijke. Het verschaft de mens inzicht in levensprocessen, de mogelijkheid tot genezing van psycho-somatische ziektebeelden en kan de mens en/of een groep mensen in harmonie laten leven met de totale leefomgeving zoals alle dieren, planten/bomen en de atmosfeer. Kortom om te kunnen gaan en samen te leven met de natuur in vele dimensies.

power animal, oil stick on paper

Nederland Finland
performance ritueel in mandala van zittende vrouw met andere deelnemers die verschillende rollen vertegenwoordigen

De overgeleverde inzichten en kennis van het sjamanisme aan de hand van de antropologie is ± 26.000 jaar oud, maar zeer waarschijnlijk nog veel ouder. In de meeste culturen ontdek je daarin het bestaan van de Benedenwereld in de aarde zelf - de Middenwereld, die de wereld van onze dagelijkse zintuigelijke waarneming is - en de Bovenwereld, de wereld van de lucht / hemel en de atmosferische ring om de aarde heen.

Alle cultureen kennen een eigen mythologische voorstelling van deze verschillende werelden. Dat verschillende culturen op aarde meerdere werelden kennen dan deze indeling in drie niveau's, laat ik nu even buiten beschouwing. Ieder mens draagt de kern van wat het sjamanisme is in zich. Het gaat er om via de aandacht, toewijding naar bewustzijnsontwikkeling en discipline, deze zielekern in jezelf te laten openbaren. Sjamanistische ervaringen kunnen door jou als mens als 'wereld ervaring op zichzelf' beleefd worden, maar ook in relatie tot de verschillende opvattingen van de Godsdiensten op aarde. Dit is afhankelijk van je eigen vermogen, ideëen en gevoelens die je over godsdienst in jou ervaart. Het in verbinding zijn kan dus op verschillende wijze worden ervaren.

Wanneer je je opent voor sjamanistische ervaringen is de essentie, dat de geest van de zogenaamde objectieve, zintuigelijke waarneming zich via de intuïtieve waarneming openbaart. Daardoor ontstaan de verschillende verbindingen vanuit de Middenwereld of alledaagse zintuigelijke beleving, naar de Benedenwereld en de Bovenwereld. Afhankelijk van de cultuur of traditie zijn er meerdere ingangen en manieren waarop een sjamanistische reis gemaakt kan worden.
Opgedane ervaringen kun je soms makkelijker en soms moeilijker direct verbinden met je denk- en gedrags wereld van het alledaagse bestaan in de materiële Middenwereld. Dit is ook weer afhankelijk van je eigen ontwikkeling. De kunst om het zogenaamde buitengewone tot het eenvoudige en direct leefbare te maken, is hierbij de sleutel op de weg tot zelfverwezenlijking. typerend voor het sjamanisme is dat locatie / ruimte en tijd samen vallen en niet afzonderlijk ervaren worden. Daarbij doen zich de lagere hersengolven voor als de alfa, gamma en delta golven.
Creativiteit is slechts mogelijk van uit alfa golven. Bij meditaties ligt het tussen gamma en delta golven. Delta golven komen niet vaak voor bij mensen. Dit vergt training. Bij delta golven maken de hersenen nauwelijks meer dan 3 a 4 golven in frequentie per minuut.
Tegelijkertijd kunnen zich hierbij dan 3 of 4 ademhalingen per minuut voor doen, wat heel laag is.

mandala ritual, Finland

De Atman of wereldadem, openbaart zich in persoonsgebonden ervaringen die zich echter tegelijkertijd universeel herkenbaar kunnen voordoen. Dit aspect is door jarenlange studies op Antropologisch gebied aangetoond. Vele oeroude symbolen blijken in vrijwel alle verschillende culturen op aarde in oorsprong gelijk te zijn, vermoedelijk zonder dat er vanwege de grote afstanden op aarde, in een vroeg stadium onderling contact tussen deze culturen is geweest. De Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung noemt dit al de 'Arche' als innerlijke bron in elk mens in het zicht van de evolutie.

De Kunsten vinden historisch hun wortels in het sjamanisme. Alle hedendaagse kunsten vinden hun oorspronkelijke synthese vanuit de traditionele rituelen in deze verschillende culturen op aarde. Dans als beweging in diverse vormen, stem in spreken of zang, evenals mantra's en ook oorspronkelijke muziekvormen.
Vooral ook de beeldende expressie in een assortiment van attributen, kleding, maskers, beelden en beeldende performances, kennen in oorsprong het ritueel als middel. In dit verband kennen we vele vormen van dans met trancedansen (soefi/derwisj trancedans), zang- en muziek rituelen, zowel solo als in groepsrituelen (Gammelan, b.v. ketchak dansritueel uit Bali), met instrumenten als de gong (China en Japan), klankschalen (India en Tibet), trommel (Japanse groep: Undekusai en Caribbean drums - voodoo), ratels en bellen (Siberisch sjamanisme). Als voorbeelden van beeldende kunst kennen we de totems (Inuit indianen, N. Amerika/Canada), boten en fetishen (Centraal Afrika), mens- en dier afbeeldingen (Egyptische Neters), speciale kleding en gewaden (mode), schilderingen en tekeningen zoals de bekende grot-rotstekeningen (Lascaux, Frankrijk - Altamira, Spanje).

Rituelen hebben altijd gediend als middel en zijn nooit bedoeld als doel op zich.
De moderne westersche mens heeft de rituelen ontrafelt in beeldende kunst, theater, dans en muziek. Daar zijn aparte instituten / scholen en kunstgebouwen voor in het leven geroepen. Vroeger waren al deze verschillende uitingen van de mens in de gemeenschappelijke rituelen verenigd. Dit is tegenwoordig zeldzaam. De performance die als kunstuiting na de 2de Wereldoorlog onstaat, is een kunstvorm die weer doet denken aan oorspronkelijke rituelen.

Rituelen waren er altijd en zijn er ook nu nog steeds om harmonie tussen de mens en de Geesteskrachten in de verschillende werelden tot stand te laten komen.
Er zijn verschillende soorten sjamanen. Net als in de chakraleer de eerste 4 chakra's (energievelden), bestaan er: Aarde-, Water-, Vuur- en Luchtsjamanen.
Deze sjamaan verbindt zich dan meer met een specifiek element in het bijzonder, waardoor je spreekt van een aardesjamaan, een vuursjamaan of een een water- of luchtsjamaan.

astral journey, charcoal on paper

Er zijn ook combinaties mogelijk in het sjamaan zijn. Zelf reken ik me meer tot de aardesjamanen, maar ik voel me regelmatig verbonden met de drie andere elementen als het water, het vuur en de lucht. In de Sjamanistische rituelen in mijn groepen maak je de aanzet tot het Aarde ritueel met de mandala's en het Vuurritueel in relatie tot de vier windrichtingen in het medicijnwiel.
Bij het vuurritueel spreek je 'de wens' uit in relatie tot het Al of Hogere geestelijke of Spirit, via het vuur als element van transformatie. Het vuur speelt daarbij de rol van het transformerend element in het proces van innerlijke groei van jou als mens. Ook komen rituelen als sun-worshipping en 'the flying hawk' (het vliegen), bepaalde meditaties als ervaring binnen de sessies voor. Vertrouwen, gelijkwaardigheid en respect naar elkaar en de natuur en het behoud van eigen individualiteit binnen deze sessies staat voorop.

Spirituele groei is alleen mogelijk zonder enige dwang. Alleen innerlijke vrijheid en zelf genomen verantwoordelijkheid kunnen tot verinnelijking en oprechte saamhorigheid leiden.
In alle groepsprocessen waarin ik mensen begeleid, is het sjamanisme de bron in zijn diverse verschijningen. De vorm waarin ik werk valt onder de naam 'Neo-sjamanisme'.
Er bestaat ook het traditioneel sjamanisme. Daarbij worden alle traditioneel overgeleefde aspecten van rituelen nauwgezet nageleefd. Inclusief kleding.
Bij het Neo-sjamanisme zijn de rituelen zodanig getransformeerd dat ze gemakkelijk te begrijpen en in te leven zijn voor de moderne westersche mens en direct ten uitvooer kunnen worden gebracht.

Ik zie het beeldend proces van tekenen, schilderen en boetseren dan ook als een  sjamanistisch ritueel. De transformerende werking van het schilder- en tekenproces speelt hierbij een centrale rol en is als zodanig een ritueel op zichzelf. Ook de 'dialoog'na afloop van het gemaakte beeldend werk speelt daarin een rituele spirituele rol.
De beelden worden, zonder nadenken grotendeels in oorsprong intuïtief geschilderd of getekend. Daarna kunnen de gemaakte beelden zich via de dialoog op gevoelsniveau en in hun betekenisgeving (spirituele betekenis) naar de maker openbaren in hun eigen geestkracht. Die betekenis is dan momenteel en nooit absoluut voor het hele leven.
Het kan wel een betekenis voor het leven krijgen.

Initiation / creation of a 'Wish', with ritual guidance
after havingcreated a Sand Mandala

De beelden liegen nooit. Als voorbeeld: ook als ze liegen is hun uitstraling nog steeds waar dat ze liegen. In groepen in het Nederlandse Hurwenen aan de Waal en in de twee weekse groep op de Griekse Peloponnesos, maak je tijdens deze zomercursussen Mandala's op krachtplekken in de natuur (powerplaces genoemd).
Ook het maken van mandala's op niet traditionele maar intuïtieve wijze, met materialen uit de natuur als zand, klei, aarde, hout, ijzer of andere gevonden voorwerpen, heeft zijn oorsprong vanuit oude culturen.
Wat vroeger een zandschildering was, die door de Noord-Indiaanse sjamanen gemaakt werden in de nabijheid van een zieke. Nu maak je als hedendaags mens  een eigen mandala om je eigen energieën in harmonie te brengen. Daarbij begeleid ik je via de initïatie in de dialoog met de mandala, in een diepere verbinding tot jezelf.
Het overwinnen van de angsten, de schaamte en schuldgevoelens zijn een van de eerste stappen in het binnengaan van een sjamanistisch ritueel. Door in de oordeelloze natuur te zijn kunnen mensen doorbreken tot ervarings- gebieden van verschillende werelden en innerlijk groeien in spirituele zin. Het harmoniseren, inspireren (inademen) en initiëren of binnenleiden in het spirituele tot de verschillende werelden van de niet zintuigelijk waarneembare werkelijkheid, is mijn taak als hedendaags sjamaan. Het creeeren van je eigen wens in je leven is daarbij een van de belangrijkste gebeurtenissen.

Er wordt wel gezegd dat al dit soort dingen niet bestaan en dat mensen het zich inbeelden. Dat het allemaal zogenaamde zelfsuggestie zou zijn.
Recent hersen onderzoek heeft aangetoond dat de genmiddelde westerse mens slecht 7 tot 10% van de beschikbare hersen functies gebruikt. Zou dat een indicatie zijn voor de mogelijkheid die in mensen schuilt om sjamanistische bewustzijnsaspecten in zichzelf op te roepen, waarbij die overgrote en braakliggende hersengebieden geactiveerd worden.
Wie zal het zeggen. Wie het ervaart kan niet anders dan het ervaren. Daar hoeft niemand in te geloven. Het gaat om de ervaring hetgeen niets met 'geloof ' op zich te maken heeft.

Eveneens recent hersenonderzoek heeft aangetoond dat er een speciaal hersengebied is waardoor de mens over het vermogen beschikt om buiten zijn lichaam uit te treden. Toch is het nog nooit onomstotelijk bewezen dat iemand daadwerkelijk zijn lichaam verlaat of dat al dergelijke processen zich in het eigenlijke universum van onze eigen hersenen zelf afspelen.
Het aardige van deze stelling is dat het er eigenlijk niet zo toe doet.
Het meest wezenlijke is de ervaring zelf en niet hoe en waarom wel zus of zo.
Alhoewel het wetenschappelijke ook interessant is maar niet waar het in wezen om gaat als het gaat om spirituele verdieping door ervaren. Die kan ontstaan door je open te stellen in 'verbinding' te zijn.

fireritual - acrylic on canvas

Om te besluiten met de uitspraak van een Hongaarse sjamaan: 'als je naar je lichaam luistert weet je alles en is alle andere kennis ballast'.